Skip to main content

लोलक घड्याळ - भाग १ ( pendulum clock ) - ख्रिस्तियान हुजेन्स

लेख परिचय - घडयाळ ही आपण सर्वांना माहितच आहे की एक वेळ बघण्याचे साधन आहे. ज्या व्दारे वेळेचा अंदाज घेता येतो. जगातील प्रथम घडयाळ कशी होती ? त्या घड्याळीचा शोध कोणी लावला ? हे सर्व आपण ह्या पूर्वीच्या लेखामध्ये अभ्यासले आहे. घड्याळीचे अनेक प्रकार आहेत त्यापैकी आजच्या लेख मध्ये लोलक घड्याळं त्यालाच इंग्लिश मध्ये Pendulum clock असे म्हणून देखील ओळखले जाते. तर हा घड्याळीचा प्रकार नेमका कोणी शोधला ? कोणत्या वर्षी हा प्रकार शोधला गेला ? हे सर्व काही आजच्या लेखमध्ये अभ्यासू. 
ख्रिस्तियान हूजेन्स -  नेदरलँड मधील एक भौतिकशास्त्र, खगोशास्त्र व गणित ह्या विषयांमध्ये त्यांची विद्वत्ता होती. त्याच प्रमाणे ते शोधक देखील होते. त्यांनी खगोशास्त्रज्ञामध्ये शनीच्या वलयांविषयी तर भौतिकशास्त्रामध्ये त्यांनी भौतिकशास्त्रातील ऑप्टिकस नामक संकल्पनेमध्ये त्यांनी आपले योगदान दिले. १६५६ मध्ये घड्याळ ह्या संकल्पनेमध्ये त्यांनी लोलक नामक एक संकल्पनेचा विकास केला. त्यामुळे त्यांना संशोधक म्हणून प्रसिद्धी मिळाली. १६३७ मध्ये गॅलिलिओ गॅलिली ने ही संकल्पना शोधली होती.
 
                                         

१६५६ मध्ये ख्रिस्तियानो हूजेन्स  ह्यांनी विकसित केलेली लोलक घड्याळ अर्थातच Pendulum clock. 
                                           

                                             

 लोलक घड्याळ - 
          गॅलिलिओ गॅलिली ह्यांनी १६३७ मध्ये प्रथम लोलक घड्याळ विकसित केले. त्यांच्याकडून प्रेरणा घेऊन ख्रिस्तियानो हूजेन्स ह्यांनी १६५६ मध्ये दुसरे लोलक घड्याळ विकसित केले.
          लोलक घड्याळ हा एक भिंती घडयाळ म्हणून देखील ओळखले जाते. हा इतर घड्याळी प्रमाणेच सारखीच वेळ दाखवते. ह्या मध्ये काही विशिष्ठ वेळेस म्हणजे १२ वाजता एक आवाज निघतो. तो आपल्याला सतर्क करतो की दुपार झाली किंवा मग रात्रीचे १२ वाजले अश्या प्रकारे ते कार्य करते. लोलक घड्याळ मध्ये अनेक छोटे प्रकार आहेत. ते पुढे अनेक लेखाद्वारे अभ्यासू.

                                                        

Comments

Popular posts from this blog

भ्रमणध्वनी - आधुनिक काळातील एक संपर्क साधन

लेख परिचय - आजच्या काळातील आपले जीवन अतिशय गतीशील झालेले आहे. तंत्रज्ञान ह्या संकल्पनेने आपले सम्पूर्ण जीवन गतिशील करून अनेक शोध ह्या तंत्रज्ञान युगामध्ये लावले गेले तसेच आपल्या सोयीनुसार आपल्या गरजेनुसार त्यात अनेक साधने विकसित झालेले आहेत. आज जर कुठे जायचे असेल तर काहीच वेळात आपण तिथे पोहचू शकतो. ह्यावरून असे लक्षात येते की आपले राहणीमान व अनेक काही कार्यात ह्यामुळे गती मिळाली तशीच एक प्रकारे गती आपल्या संपर्क साधण्यास मिळाली ती कशी मिळाली ती आजच्या लेख मध्ये बघु.  संपर्क व संदेश वहन - पूर्वीचे संदेशवहन व आजचे ह्यात खूप फरक दिसून येतो. ते कसे बरे तर ! पूर्वी माणूस इतरांशी प्रत्यक्ष संवाद साधत असे तर आजच्या काळात तोच अप्रत्यक्ष पने साधताना दिसतो. पूर्वी संपर्काचे साधन उपलब्ध नव्हते तेव्हा एक व्यक्ती प्रत्यक्ष दुसऱ्या व्यक्तीकडे जाऊन संवाद करत असे. तर आज तोच एका जागेवरून एका तंत्रज्ञान साधनांद्वारे म्हणजेच भ्रमणध्वनी व्दारे तोच संवाद काहीच सेकांदामध्ये साधत असतो.आणि संदेशवहन च्या बाबतीत पण तसेच आहे. पूर्वी हे साधन उपलब्ध होते. त्याकाळी ह्या साधनाचे अनेक प्रकार उपलब्ध हो...

ध्वनी मुद्रण यंत्र - वाल्डेमार पॉलसन

लेख परिचय - ध्वनी म्हणजे एखादा आवाज होय. मग तो आपल्या बोलण्याचा असेल किंवा आपल्या परिसरातील इतर छोटे मोठे ध्वनी निर्माण करणारे घटकांचा असेल. ध्वनी हा फक्त कानाद्वारे एकला जाऊ शकतो. ध्वनी विषयी संपूर्ण माहिती सांगणारे शास्त्र म्हणजे ध्वनीशास्त्र भौतिकशास्त्र ह्या विषयाची उपशाखा म्हणून ओळखल्या जाते. आणि दुसरे एक म्हणजे संगीत आपण मनोरंजन प्रकारांपैकी एक होय. ध्वनी मुद्रण म्हणजे ध्वनी ला एखाद्या यंत्राव्दारे त्या तसे साठवून ठेवणे. ते यंत्र कोणते ? व कोणी शोधले ?  हे आजच्या लेख द्वारे अभ्यासू.  वाल्डेमार पॉलसन - युरोप मधील डेन्मार्क ह्या राष्ट्रांमधील एक अभियंता होते. त्यांचा जन्म २३ नोव्हेंबर १८६९ डेन्मार्क मधील कोपहेगन येथील. त्यांचे रेडिओ ह्या संकल्पना मध्ये महत्वाचे योगदान दिले. आज जो काही ध्वनी किंवा एखादे गाणे असेल ते मुद्रण होते मग ते आपण ऐकू शकतो. ते यंत्र म्हणजेच ध्वनी मुद्रण यंत्र चा शोध हा १८९८ मध्ये लावला.                                        १८९...

यांत्रिक स्वरूपाची मनगटी घड्याळ

लेख परिचय - घड्याळ ह्या संकल्पनेविषयी बरेच प्रकार आहेत. त्यापैकी काही प्रकाराविषयी ह्या ब्लॉग मध्ये माहिती बघितली. तर आज एका लेख मध्ये एका यांत्रिक स्वरूपाची घड्याळ ह्या विषयी माहिती बघू. तर यांत्रिक घड्याळ ही कशी कार्य करते ? तिचे अंतर्गत स्वरूप कसे असते ? अंतर्गत व्यवस्था कश्या प्रकारची असते ? ह्या विषयी अधिक माहिती आजच्या लेख मध्ये बघू.  घड्याळ - वेळेचं गणित सांगणारं एक यंत्र म्हणजे घड्याळ. दिवसाच्या पहाटे पासून ते रात्री पर्यंत आपण ह्या साधना द्वारे वेळ बघत असतो. वेळ ही आपल्या दैनंदिन जीवनात नियोजन करण्यात खूप महत्त्वाची भूमिका पार पाडते. कोणत्या वेळेला काय करावे हे नियोजन पूर्वक एखादा आपण वेळेच्या द्वारे करत असतो. त्यामुळे घड्याळ ह्या यंत्राचे महत्त्व आपल्या दृष्टीने खूप आहे. यांत्रिक घड्याळ -                सर्व प्रथम यांत्रिक घड्याळ म्हणजे काय ते समजून घेऊ. तर घड्याळ म्हणजे वेळ दाखवणारं एक यंत्र. यांत्रिक घड्याळ हे म्हणजे एक विशिष्ट यंत्रणेच्या आधारे चालत असते. म्हणजे त्या घड्याली मध्ये जशी वेळ दाखवण्याची यंत्रणा विकसित केल...