Skip to main content

लोलक घड्याळ - भाग २ ( pendulum clock ) - गॅलिलिओ गॅलिली

लेख परिचय - घड्याळ ह्या यांत्राविषयी अनेक शास्त्रज्ञ व संशोधकांनी बरेच प्रयत्न केले आहेत. त्यांच्या त्याच प्रयत्न व परिश्रम मुळे आपण आज नवनवीन घड्याळीचे प्रकार बघतो. त्यामधले नवनवीन वैशिष्ट्य पूर्ण काही नवीन संकल्पना विकसित होत असते. तर आज लोलक घड्याळ ही संकल्पना विकसित करणारे गॅलिलिओ गॅलिली ह्यांनी शोधलेले ह्यांनी मांडलेली एक संकल्पना अभ्यासू. 

गॅलिलिओ गॅलिली - इटली मधील पेशाने एक अभियंता होते. व भौतिकशस्त्र,खगोशास्त्रज्ञ, नैसर्गिक तत्वज्ञान व गणित ह्या विषयांमध्ये प्रभुत्व होते. ह्यांना आधुनिक विज्ञानाचा जनक म्हणून देखील ओळखले जाते. अंतराळ मधील ग्रहाची स्थिती व अंतराळ हे कसे आहे बघणे हे ह्यांनी विकसित केलेले एक उपकरण ते म्हणजे दुर्बीण ह्या मुळे ते सहज झाले. आज च्या ह्या लेखामध्ये ह्यांनी विकसित केलेल्या घड्याळ ह्या उपकरणाविषयी माहिती बघत आहोत. ते घड्याळ नामक उपकरण ह्याच्या आधी ख्रिस्तियानो हुजेन्स ह्यांची घड्याळं संबंधी एक संकल्पना आपण बघितली. त्यांची ती संकल्पना १६५६ साली मांडली तर गॅलिलिओ गॅलिली ह्यांनी त्यांच्या आधी १६३७ मध्ये मांडली होती. 

१६३७ मध्ये गॅलिलिओ गॅलिली ह्यांनी विकसित केलेली लोलक घडयाळ चित्र. 
                                   
                                   

लोकल घड्याळ - घडयाळ संबंधी अनेक प्रकार आपण ह्या ब्लॉग मध्ये अभ्यासले आणि पुढे पण अभ्यासू. तर लोलक घड्याळ ही सर्व सामान्य घड्याळीच्या प्रकारासारखी वेळ दाखवण्याचे कार्य करते. पण ह्यामध्ये जर निरक्षण केले तर ह्यामध्ये काहीसे साम्य आता ते कोणते ते तुम्हाला वरील चित्र बघितल्यावर समजेल. तर १६३७ मध्ये निर्माण झालेली ही घड्याळ भिंतीला लावून नसायची तर एखाद्या वस्तू प्रमाणे एका जागी स्थिर स्वरुपात असायची. हे आपल्याला वरील चित्रावरून लक्षात आलेच असेल. तर ख्रिस्तियानो हुजेन्स ह्यांनी विकसित केलेली घड्याळ ही भिंतीवर सहज लावता येत होती. ह्यावरून आपल्या लक्षात येत असेल की एक संकल्पना समोर जाऊन त्यामध्ये कसा बदल होतो. त्यामध्ये कशी सुधारणा होते. येथून पुढे ह्यामध्ये पण आणखी संशोधक व अभियंता ह्यांचे ह्या लोलक घड्याळी संबंधी त्यांची संकल्पना अभ्यासू. 
    
                                                           

तुम्हाला हा लेख कसा वाटला तो टिप्पणी व्दारे नक्की कळवा.

Comments

Popular posts from this blog

भ्रमणध्वनी - आधुनिक काळातील एक संपर्क साधन

लेख परिचय - आजच्या काळातील आपले जीवन अतिशय गतीशील झालेले आहे. तंत्रज्ञान ह्या संकल्पनेने आपले सम्पूर्ण जीवन गतिशील करून अनेक शोध ह्या तंत्रज्ञान युगामध्ये लावले गेले तसेच आपल्या सोयीनुसार आपल्या गरजेनुसार त्यात अनेक साधने विकसित झालेले आहेत. आज जर कुठे जायचे असेल तर काहीच वेळात आपण तिथे पोहचू शकतो. ह्यावरून असे लक्षात येते की आपले राहणीमान व अनेक काही कार्यात ह्यामुळे गती मिळाली तशीच एक प्रकारे गती आपल्या संपर्क साधण्यास मिळाली ती कशी मिळाली ती आजच्या लेख मध्ये बघु.  संपर्क व संदेश वहन - पूर्वीचे संदेशवहन व आजचे ह्यात खूप फरक दिसून येतो. ते कसे बरे तर ! पूर्वी माणूस इतरांशी प्रत्यक्ष संवाद साधत असे तर आजच्या काळात तोच अप्रत्यक्ष पने साधताना दिसतो. पूर्वी संपर्काचे साधन उपलब्ध नव्हते तेव्हा एक व्यक्ती प्रत्यक्ष दुसऱ्या व्यक्तीकडे जाऊन संवाद करत असे. तर आज तोच एका जागेवरून एका तंत्रज्ञान साधनांद्वारे म्हणजेच भ्रमणध्वनी व्दारे तोच संवाद काहीच सेकांदामध्ये साधत असतो.आणि संदेशवहन च्या बाबतीत पण तसेच आहे. पूर्वी हे साधन उपलब्ध होते. त्याकाळी ह्या साधनाचे अनेक प्रकार उपलब्ध हो...

ध्वनी मुद्रण यंत्र - वाल्डेमार पॉलसन

लेख परिचय - ध्वनी म्हणजे एखादा आवाज होय. मग तो आपल्या बोलण्याचा असेल किंवा आपल्या परिसरातील इतर छोटे मोठे ध्वनी निर्माण करणारे घटकांचा असेल. ध्वनी हा फक्त कानाद्वारे एकला जाऊ शकतो. ध्वनी विषयी संपूर्ण माहिती सांगणारे शास्त्र म्हणजे ध्वनीशास्त्र भौतिकशास्त्र ह्या विषयाची उपशाखा म्हणून ओळखल्या जाते. आणि दुसरे एक म्हणजे संगीत आपण मनोरंजन प्रकारांपैकी एक होय. ध्वनी मुद्रण म्हणजे ध्वनी ला एखाद्या यंत्राव्दारे त्या तसे साठवून ठेवणे. ते यंत्र कोणते ? व कोणी शोधले ?  हे आजच्या लेख द्वारे अभ्यासू.  वाल्डेमार पॉलसन - युरोप मधील डेन्मार्क ह्या राष्ट्रांमधील एक अभियंता होते. त्यांचा जन्म २३ नोव्हेंबर १८६९ डेन्मार्क मधील कोपहेगन येथील. त्यांचे रेडिओ ह्या संकल्पना मध्ये महत्वाचे योगदान दिले. आज जो काही ध्वनी किंवा एखादे गाणे असेल ते मुद्रण होते मग ते आपण ऐकू शकतो. ते यंत्र म्हणजेच ध्वनी मुद्रण यंत्र चा शोध हा १८९८ मध्ये लावला.                                        १८९...

यांत्रिक स्वरूपाची मनगटी घड्याळ

लेख परिचय - घड्याळ ह्या संकल्पनेविषयी बरेच प्रकार आहेत. त्यापैकी काही प्रकाराविषयी ह्या ब्लॉग मध्ये माहिती बघितली. तर आज एका लेख मध्ये एका यांत्रिक स्वरूपाची घड्याळ ह्या विषयी माहिती बघू. तर यांत्रिक घड्याळ ही कशी कार्य करते ? तिचे अंतर्गत स्वरूप कसे असते ? अंतर्गत व्यवस्था कश्या प्रकारची असते ? ह्या विषयी अधिक माहिती आजच्या लेख मध्ये बघू.  घड्याळ - वेळेचं गणित सांगणारं एक यंत्र म्हणजे घड्याळ. दिवसाच्या पहाटे पासून ते रात्री पर्यंत आपण ह्या साधना द्वारे वेळ बघत असतो. वेळ ही आपल्या दैनंदिन जीवनात नियोजन करण्यात खूप महत्त्वाची भूमिका पार पाडते. कोणत्या वेळेला काय करावे हे नियोजन पूर्वक एखादा आपण वेळेच्या द्वारे करत असतो. त्यामुळे घड्याळ ह्या यंत्राचे महत्त्व आपल्या दृष्टीने खूप आहे. यांत्रिक घड्याळ -                सर्व प्रथम यांत्रिक घड्याळ म्हणजे काय ते समजून घेऊ. तर घड्याळ म्हणजे वेळ दाखवणारं एक यंत्र. यांत्रिक घड्याळ हे म्हणजे एक विशिष्ट यंत्रणेच्या आधारे चालत असते. म्हणजे त्या घड्याली मध्ये जशी वेळ दाखवण्याची यंत्रणा विकसित केल...